بررسی عوامل موثر بر زمان سفر در سیستم حمل و نقل عمومی و پیش‌بینی زمان سفر مورد کاوی: سیستم اتوبوسرانی شهر تهران

با توسعه سیستم‌های حمل و نقل هوشمند، فرآیند برنامه‌ریزی سیستم‌های حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و قطار شهری از حالت استاتیک (برنامه‌ریزی بر اساس داده‌های گذشته) به حالت پویا (برنامه‌ریزی براساس داده‌های گذشته و لحظه‌ای) تغییر کرده است. در هر دو فرآیند فوق، زمان سفر به عنوان مهمترین پارامتر برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. در بیشتر مطالعات گذشته حوزه برنامه‌ریزی حمل و نقل عمومی، مبنای برآورد زمان سفر، استفاده از رویکرد توزیعهای احتمالی بوده است. اما پیش‌بینی دقیق و صحیح زمان سفر نیازمند توسعه مدلهای پیش‌بینی متناسب با هر نوع فرآیند برنامه‌ریزی و بر اساس تاثیر متغیرهای موثر بر زمان سفر می‌باشد. در این مقاله با مطالعه سیستم حمل و نقل عمومی شهر تهران (اتوبوسرانی)، متغیرهای موثر بر زمان سفر شناسایی شده و میزان تاثیر هر یک از آنها بر زمان سفر اندازه‌گیری شده است. دو مدل پیش‌بینی مبتنی بر رگرسیون خطی و شبکه عصبی پیش‌خوراند جهت پیش‌بینی زمان سفر وسایل نقلیه عمومی بین دو ایستگاه متوالی و به ترتیب قابل استفاده در فرآیند برنامه‌ریزی استاتیک و پویا طراحی شده است. مدلهای رگرسیون و شبکه عصبی به ترتیب 75 و 94 درصد تغییرات زمان سفر از داده‌های اعتبارسنجی در سیستم حمل و نقل عمومی شهر تهران را تفسیر می‌کند.